Jestes
niezalogowany
ZALOGUJ

 

Przeczytano: 449 razy (od 2022-07-30)

 ARTYKUŁ 
Srednia ocen:0/0

Twoja ocena:brak


Biegacz - dawcą szpiku
Autor: Janek Goleń
Data : 2001-10-31

Przy okazji dysputy na temat honorowego krwiodawstwa wśród biegaczy odgrażałem się, że przy najbliższej wizycie w stacji krwiodawstwa postaram się zaistnieć w banku danych potencjalnych dawców szpiku. Wczoraj udało mi się to zrealizować.

Odczekawszy zalecane dwa miesiące od ostatniej donacji postanowiłem przy okazji kolejnego oddawania krwi poddać się próbie zgodności szpiku. Wymagało to wcześniejszego telefonicznego umówienia się z zajmującą się tym panią na Saskiej w Warszawie. Kiedy następnego dnia rano zameldowałem się w recepcji stacji krwiodawstwa okazało się, że w tym momencie jest duże zapotrzebowanie na płytki krwi mojej grupy (A Rh+) i zaproponowano mi oddanie zamiast 450 ml krwi 250 ml osocza z płytkami. Odparłem, że to personel stacji decyduje, co jest bardziej potrzebne i zgodziłem się.

Następnym etapem była wizyta u pani od szpiku. Wypełniłem kilka formularzy, z których wynikało, że próbka mojej krwi trafi do Rejestru Niespokrewnionych Dawców Szpiku Instytutu Hematologii i Transfuzjologii. Mogłem też trafić do rejestru Fundacji Urszuli Jaworskiej, ale ponieważ było mi wszystko jedno w którym rejestrze będę figurował, pani magister zdecydowała za mnie zapewniając, że i tak w przyszłości planuje się stworzenie wspólnego rejestru. Przy okazji zapytałem, ile jest już osób w rejestrze IHiT. Okazało się, że na Saskiej zarejestrowano już ponad trzystu potencjalnych dawców, a w rejestrze krajowym jest ich około czterech tysięcy. W porównaniu z rozwiniętymi krajami zachodnimi jest to znikoma liczba, nawet Czechów zarejestrowało się znacznie więcej niż Polaków. A liczba zarejestrowanych potencjalnych dawców ma tu zasadnicze znaczenie, o czym informuje otrzymana od pani magister ulotka, którą tradycyjnie zacytuję:

"W ostatnich latach choroby krwi występują coraz częściej. Jedną z zasadniczych metod leczenia białaczek i innych chorób rozrostowych układu krwiotwórczego jest zabieg przeszczepiania szpiku. Zasadniczym problemem, jaki staje przed chorym wymagającym przeszczepienia szpiku jest znalezienie odpowiedniego dawcy. Jest to często bardzo trudne. Dawca musi mieć bowiem identyczne antygeny HLA z tymi, jakie wykryto na komórkach chorego.

Pierwszym krokiem na drodze poszukiwania dawcy szpiku jest badanie w zakresie antygenów HLA członków najbliższej rodziny chorego. Niestety tylko ok. 38% chorych posiada odpowiedniego dawcę rodzinnego. Dla pozostałych 62% jedyną szansą jest znalezienie dawcy niespokrewnionego. Tu jednak szanse są niewielkie. Prawdopodobieństwo znalezienia identycznego w zakresie antygenów HLA dawcy waha się bowiem od 1 : 100 do 1 : 1 000 000 (w zależności od tego, czy antygeny wykryte u chorego należą do grupy często czy rzadko występujących w populacji). Dlatego na całym świecie tworzone są rejestry dawców z oznaczonymi antygenami HLA, którzy wyrazili zgodę na oddanie szpiku. Ważne jest, aby rejestry te były jak najliczniejsze. Zwiększa to prawdopodobieństwo znalezienia właściwego dawcy - rosną szanse przeżycia wielu ludzi.

Jeśli chciałbyś się do tego przyczynić, masz od 18 do 55 lat i uważasz się za ogólnie zdrowego - zgłoś swoją gotowość do honorowego oddania szpiku. Może kiedyś, oddając szpik, uratujesz komuś życie? Jeśli zostaniesz wybrany z rejestru jako dawca dla chorego wymagającego zabiegu przeszczepienia szpiku, zostaniesz poddany szczegółowym badaniom mającym na celu potwierdzenie całkowitej zgodności antygenów HLA obecnych na komórkach Twojego organizmu, z antygenami biorcy szpiku. Następnie szczegółowym badaniom zostanie poddany stan Twojego zdrowia. Jeśli wyniki wszystkich badań będą pomyślne, zostaniesz poddany zabiegowi pobrania szpiku.

Jak odbywa się pobranie szpiku? Oddanie szpiku jest bezpłatne i anonimowe. Pobranie szpiku odbywa się w szpitalu, a polega na nakłuwaniu kości biodrowej specjalnymi igłami. Ponieważ zabieg trwa ok. 2 godzin, dawca jest poddawany ogólnemu znieczuleniu. Pod koniec zabiegu przetacza się dawcy jego własną krew pobraną 10 dni wcześniej. Pobranie szpiku jest zabiegiem dobrze znoszonym. Nieprzyjemnym objawem może być jedynie bolesność w miejscach ukłuć utrzymująca się przez kilka dni lub czasami przelotna gorączka. Najczęściej dawcy wychodzą do domu następnego dnia po zabiegu. Do tej pory na świecie opisano 9 przypadków nieco poważniejszych powikłań, żadne z nich jednak nie zagrażało życiu dawcy.

Pobrany od Ciebie szpik przetoczony zostanie dożylnie choremu. Uprzednio zniszczony "chory" szpik pacjenta zostanie zastąpiony przez Twój zdrowy szpik, który zacznie wytwarzać zdrowe komórki krwi. W ten sposób nastąpi całkowite wyleczenie chorego. W ten sposób uratujesz mu życie."

Oczywiście dołączam się do tego apelu i namawiam Was, biegacze, do zadeklarowania się jako potencjalny honorowy dawca szpiku i oddania próbki krwi do rejestru. Choćby po to, by Polska tak strasznie nie odstawała od reszty cywilizowanego świata pod względem liczby zarejestrowanych potencjalnych dawców szpiku. Od pani magister dowiedziałem się, że istnieje też możliwość uzyskania szpiku z krwi bez konieczności operacyjnego nakłuwania kości biodrowej, a wybór metody zależy od wielu okoliczności.

Po wypełnieniu papierków udaliśmy się do punktu pobrań próbek krwi, gdzie z jednego nakłucia pobrano krew zarówno do badania zgodności antygenów HLA (czyli do rejestru dawców szpiku) jak i do ogólnego badania krwi, jakiego dokonuje się przed oddaniem krwi lub płytek krwi.

Po kilku minutach oczekiwania i ważeniu trafiłem przed oblicze lekarki, która zapoznała się z wynikami analizy mojej krwi, zmierzyła mi ciśnienie i opowiedziała o czekającym mnie zabiegu, określonym tajemniczą nazwą homonetik (nie wiem czy dobrze napisałem). Zabieg polega na stopniowym pobieraniu krwi z organizmu z nakłucia na jednej ręce, odfiltrowywaniu z niej płytek krwi w urządzeniu zwanym separatorem komórkowym i odprowadzeniu z powrotem do organizmu pozostałych składników krwi poprzez nakłucie w drugiej ręce. Dokonuje się tego przy użyciu sprzętu jednorazowego, w obiegu jest wyłącznie moja krew, nie ma więc możliwości jakiegokolwiek zakażenia. Zabieg trwa dość długo, bo ok. 80 minut, w czasie którego właściwie nieruchomo musimy siedzieć w fotelu. Dlatego zalecane jest skorzystanie z toalety przed pobraniem. W czasie zabiegu dawcy mają czasami uczucie zimna lub natrętne swędzenie nosa, wynikające z konieczności bezruchu. Pobiera się 250 ml osocza z płytkami, a przerwa do następnego oddania krwi lub płytek wynosi jeden miesiąc, a nie dwa jak w przypadku normalnego oddawania pełnej krwi. Jest to zatem, mimo trochę większej kłopotliwości (głównie czasowej), pobranie mniej uciążliwe dla organizmu.

Podpisałem papierek, że zapoznałem się z istotą zabiegu i udałem się do odpowiedniego pomieszczenia. Usadowiłem się na jednym z dwóch wygodnych foteli nieopodal telewizora, wypiłem kubeczek musującego wapna, a obsługująca urządzenie pani nakłuła moje obie ręce i oplotła siecią plastikowych przewodów. Od czasu do czasu miałem zaciskać w dłoni gumową piłe

czkę. Krew zaczęła cyrkulować w systemie, a odfiltrowane płytki powolutku zbierały się w plastikowym woreczku przypominającym cewnik. Zawartość też wyglądała podobnie...

Po kilku minutach dosiadł się drugi honorowy dawca i czas upływał mi na oglądaniu telewizji i rozmowie z sąsiadem. Jakoś nie czułem zimna a swędzenie nosa udało mi się opanować. Tylko przy wyciąganiu igły z jednego przedramienia odruchowo chciałem przycisnąć wacik do miejsca nakłucia drugą ręką, zapominając o wbitej w nią drugiej igle. Na szczęście powstrzymano mnie, a mogło to się skończyć rozcięciem naczynia. Po zabiegu trafiam znów przed oblicze innej tym razem lekarki, która po sprawdzeniu mego samopoczucia i ciśnienia wypytuje mnie o przebyte choroby i dorzuca jeszcze kilka informacji o bankach danych dawców szpiku. Jak już wspomniałem funkcjonują w Polsce co najmniej dwa rejestry, przy czym rejestr Fundacji Urszuli Jaworskiej coraz bardziej wiąże się z niemieckim analogicznym, wielokrotnie większym systemem. Pobranie krwi, jakiemu się poddałem, to podstawa do badania zgodności antygenów pierwszej instancji. Jeżeli stwierdzona zostanie zgodność z antygenami wymagającego przeszczepu krwi chorego, wówczas bada się zgodność antygenów drugiej instancji. W krajowym rejestrze jak dotąd chyba jedna osoba została wyłoniona jako potencjalny dawca w badaniach pierwszej instancji, ale nie doszło do przeszczepu. Za to w rejestrze Fundacji Urszuli Jaworskiej udało się pokonać dalsze etapy weryfikacji i doszło do udanego przeszczepu szpiku z kości udowej. Dawca po zabiegu mówił, że miał tylko przez tydzień uczucie, jakby się uderzył biodrem w stół.

Wynika z tego, że możliwość zostania przeze mnie dawcą szpiku jest jednak bardzo, bardzo niewielka. Ale obejmowanie rejestrem jak największej części populacji zwiększa szansę na ratunek dla wielu chorych i trzeba to robić.

No to zostały już tylko atrakcje, takie same jak w przypadku normalnej wizyty w stacji krwiodawstwa: ciastko z herbatą (przed pobraniem), obiad (po) i oczywiście czekolada (6 tabliczek). No i satysfakcja. Ponieważ temat nurtował swego czasu internautów, myślę że kogoś zainteresują te informacje, a może znajdzie się jeszcze kilku chętnych do zostania dawcą szpiku. Podam jeszcze namiary na zajmujące się sprawą firmy:

Fundacja Urszuli Jaworskiej
ul. Świętosławska 18/20
04-059 Warszawa
tel./fax (+48) xxxx (22) 8700521
tel. (+48) xxxx (22) 8701143
www.fundacjauj.jaaz.pl
e-mail: fundacjauj@jaaz.pl
Konto: PKO B.P. XII Oddział w Warszawie 10201127-30140-270-1

Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa
ul. Saska 63/75 (wejście od ul. Nobla 2)
03-947 Warszawa
tel. (0 xxxx 22) 6177348 (trzeba się umówić z jednodniowym wyprzedzeniem)
pn.-czw. 7.30-9.30, pok. 133



Komentarze czytelników - brakskomentuj materiał



















 Ostatnio zalogowani
rolkarz
10:28
jann
10:23
jaro109
10:11
dejwid13
09:52
Wojciech
09:51
Januszz
09:27
Gapiński Łukasz
09:27
waldekstepien@wp.pl
09:27
marswi60
09:17
conditor
09:10
rdz86
08:58
runner
08:48
Romin
08:40
TomekSz
08:34
Jorgen P..
08:21
Admirał
08:19
|    Redakcja     |     Reklama     |     Regulamin     |